Jaki cel mają złodzieje tożsamości i jak się przed nimi chronić?

Rozwój technologii ma swoje dobre i złe strony. Z pewnością ułatwia proceder kradzieży tożsamości, a ten staje się powszechnym problemem. Skala zjawiska wymusza na rządzących wprowadzenie zmian w przepisach, by ograniczyć nadużycia, ale istotne jest też to, by samemu zadbać o wszelkie dokumenty i dane. Jaki cel mają złodzieje tożsamości i jak się przed nimi chronić?

Czym jest kradzież tożsamości?

Badania pokazują, że co piąty Polak doświadczył przykrej sytuacji związanej z bezpieczeństwem swoich danych. Rocznie odnotowuje się średnio kilkanaście tysięcy przypadków posługiwania się dokumentem tożsamości należącym do innej osoby, a ok. 50 tys. przestępstw dotyczy jego podrabiania. Do kradzieży tożsamości dochodzi wtedy, gdy ktoś bezprawnie wejdzie w posiadanie danych osobowych innej osoby i wykorzysta je, podszywając się po nią. Złodzieje tożsamości działają zazwyczaj dla osiągnięcia korzyści majątkowych. Głośne sprawy dotyczą wyłudzania danych wykorzystywanych do zaciągania kredytu, jednak dane nie są kradzione tylko w tym celu. Co więcej, kradzieży tożsamości nie możemy utożsamiać wyłącznie z kradzieżą dowodu osobistego. Zakres danych bezprawnie wykorzystywanych jest szeroki. Mogą być to dane do logowania do bankowości elektronicznej, skrzynki mailowej, forum internetowego czy portalu społecznościowego. Mogą być to również dane pozyskane z dokumentów wyrzuconych na śmietnik. Często dochodzi do wykorzystywania danych na skutek niefrasobliwego ich udostępnienia przez samych poszkodowanych. Oczywiście kradzież tożsamości jest karalna. Sprawcy przestępstw w tym zakresie mogą odpowiadać zwłaszcza z art. 190a §2 Kodeksu karnego, a ponadto zastosowanie mają art. 33, 34, 267, 268, 269a, 269b, 270 KK.

Skutki kradzieży tożsamości

Najbardziej powszechnym procederem w zakresie kradzieży tożsamości jest zmiana wizerunku posiadacza na dokumencie autentycznym (skradzionym) poprzez usunięcie lub zasłonięcie wizerunku prawdziwego posiadacza. W tym kontekście bezpieczeństwo zostanie poprawione po wprowadzeniu nowych dowodów osobistych, jednak trzeba mieć na uwadze, że sporo czasu upłynie, nim wszyscy staną się ich posiadaczami. Konsekwencje kradzieży tożsamości mogą być naprawdę różne. Te najczęściej spotykane to:

• wyłudzanie kredytu,
• korzystanie z usług na dane poszkodowanego, np. wynajem pokoju w hotelu celem kradzieży wyposażenia,
• łamanie przepisów drogowych i zbieranie punktów karnych, mandatów na konto poszkodowanego,
• zawarcie umów o kredyt, usługi telekomunikacyjne na dane osobowe poszkodowanego.

Jak chronić się przed kradzieżą tożsamości?

Specjaliści potwierdzają, że Polacy niewystarczająco chronią swoje dane, a przyczynia się do tego brak edukacji społeczeństwa w zakresie zagrożeń wynikających z powszechnej cyfryzacji i technologizacjji życia. Powinniśmy przestrzegać kilku zasad, by zwiększyć własne bezpieczeństwo. W szczególności:

• przechowujmy dokumenty w bezpiecznym miejscu,
• niszczmy stare dokumenty zawierające dane,
• nie zdradzajmy danych osobowych w rozmowie telefonicznej, nawet jeśli podają się za pracowników banku,
• nie przekazujmy dowodu osobistego w zastaw np. za wypożyczenie sprzętu sportowego,
• nie kopiujmy dokumentów bez potrzeby,
• zwracajmy uwagę na bezpieczeństwo danych w internecie (zwłaszcza kontrolujmy, czy dane są szyfrowane i zmieniajmy hasła dostępu).

Żeby chronić się przed wyłudzeniem kredytu lub pożyczki bez dochodu, możemy aktywować alerty Biura Informacji Kredytowej, by otrzymać powiadomienie o każdorazowym weryfikowaniu naszych danych. Zagubiony dowód osobisty możemy zastrzec. Powiadamiając policję o utracie dokumentów, odbierzmy potwierdzenie o tym fakcie.